Lịch sử Việt Nam ghi nhận phụ nữ là nguồn hạnh phúc, chăm sóc chồng con, đỡ đần cha mẹ già yếu. Là chỗ dựa cho gia đình trong nhiều phương diện cuộc sống, chính vì vậy, người phụ nữ luôn được yêu thương và chiếm vị trí quan trọng trong xã hội. Và tính đề cao đối với phụ nữ Việt Nam từ xưa vẫn là tinh thần làm việc và đấu tranh cho nền độc lập, thống nhất của đất nước đã có trong lịch sử hàng nghìn năm đỉnh cao là cuộc khởi nghĩa của Hai Bà Trưng năm ( 40-43 sau CN ).
Những trang sử hào hùng của đất nước ta đã ghi lại và xã hội ghi nhận, đánh giá cao, cũng như minh chứng những thành tích của phụ nữ Việt Nam trong suốt tiến trình lịch sử dựng nước và giữ nước. Đã có nhiều thế hệ và rất nhiều tấm gương phụ nữ sáng ngời về lòng trung thành với Tổ quốc, đức hy sinh, tinh thần dũng cảm, giỏi việc nước, đảm việc nhà, quyết tâm bảo vệ Tổ quốc đến cùng và xây dựng quê hương đất nước ngày càng văn minh, giàu đẹp. Những tấm gương phụ nữ tuyệt vời tiêu biểu cho từng giai đoạn lịch sử của đất nước đó là: vào đầu CN ( 40-43 ),cuộc khởi nghĩa của Hai Bà Trưng chống quân xâm lược với lời thề vẫn còn vang vọng đâu đây:
“Một xin rửa sạch thù nhà
Hai xin dựng lại nghiệp xưa họ Hùng
Ba kẻo oan ức lòng chồng
Bốn xin vẻn vẹn sở công lệnh này”.
Sau đó vào năm ( 225 – 248 ), Bà Triệu-Triệu Thị Trinh đã đứng lên phất cờ khởi nghĩa đánh đuổi quân Ngô với câu nói đầy khí phách lưu truyền sử sách : ‘‘Tôi muốn cưỡi cơn gió mạnh, đạp bằng sóng dữ, chém cá kình ở Biển Đông, đánh đuổi quân Ngô, giành lại giang sơn, cởi ách nô lệ, chứ không muốn khom lưng làm tì thiếp cho người”. Trong dân gian còn truyền lại bài ca dao ca ngợi khí phách hiên ngang của Bà:
“Ru con con ngủ cho lành
Để mẹ gánh nước rửa bành con voi
Muốn coi lên núi mà coi
Có Bà Triệu tướng cưỡi voi đánh cồng
Túi gấm có lẫn túi hồng
Trầu têm mũi mác cho chồng ra quân.”
Đến thời đại Hồ Chí Minh, trong các cuộc chiến tranh sau này xuất hiện nhiều phụ nữ tiêu biểu trong khó khăn gian khổ đã sản sinh ra những nữ Anh hùng dân tộc để lại danh tiếng cho muôn đời sau như: Nguyễn Thị Minh Khai, Võ Thị Sáu, Mạc Thị Bưởi, Tạ Thị Kiều, Lê Thị Hồng Gấm, Nguyễn Thị Định, Nguyễn Thị Bình, Nhất Chi Mai, Nguyễn Thị Út (Út Tịch)… và còn rất nhiều. Họ là những nữ anh hùng gan dạ không quản ngày đêm, xung phong trong mưa bom lửa đạn, vào sống ra chết, vừa lao động sản xuất, vừa sẵn sàng ra trận tuyến. Và cũng không sao kể hết tinh thần chiến đấu của họ “ruộng rẫy như chiến trường, cuốc cày như vũ khí”, cùng với hàng vạn, hàng triệu nữ nông dân và công nhân “tay cày, tay cấy, tay súng” trên những cánh đồng và “ tay dệt, tay búa, tay súng” trên những công trường, nhà máy, xí nghiệp, hầm mỏ… đã trở thành hậu phương vững chắc chi viện cho tiền tuyến.
Ngay từ ngày đầu thành lập, Đảng ta đã xác định: “Phụ nữ là một lực lượng cách mạng quan trọng. Đảng ta đề ra đường lối giải phóng phụ nữ gắn liền với sự nghiệp giải phóng dân tộc”. Kể cả trong cuộc đời hoạt động cáchmạng, Bác Hồ vẫn luôn quan tâm đến giải phóng phụ nữ, Bác nói: “… Nếu không giải phóng phụ nữ thì không giải phóng được một nửa loài người. Nếu không giải phóng phụ nữ là xây dựng chủ nghĩa xã hội chỉ được một nửa…”. Trong cuốn “Đường Kách mệnh” (1927), Bác Hồ cũng đã chỉ rõ: “… Trong lịch sử cách mệnh chẳng lần nào là không có đàn bà con gái tham gia…”. Và khi truyền bá chủ nghĩa Mác – Lênin và con đường giải phóng dân tộc vào Việt Nam, Bác đã đề cập đến vai trò của phụ nữ: “An Nam cách mệnh cũng phải có phụ nữ tham gia mới thành công…”. Bác Hồ cũng từng khẳngđịnh: “Non sông gấm vóc Việt Nam do phụ nữ ta, trẻ cũng như già ra sức dệt thêu mà thêm tốt đẹp rực rỡ”; “…Nhân dân ta anh hùng là nhờ có các Bà mẹ Việt Nam Anh hùng”, “Dân tộc ta và Đảng ta đời đời biết ơn các Bà Mẹ Việt Nam sinh ra và cống hiến những người con ưu tú đã và đang chiến đấu anh dũng bảo vệ non sông gấm vóc do tổ tiên ta để lại”.
Trong những phong trào cách mạng đó, phụ nữ Việt nam đã có nhiều tấm gương anh hùng chiến đấu, lao động sản xuất, những chiến sỹ thi đua, những tấm huân chương, những giải thưởng khoa học là bằng chứng ghi nhận công lao đóng góp của chị em phụ nữ, dấu ấn ghi đậm truyền thống phụ nữ Việt Nam giỏi việc nước, đảm việc nhà. Để từ đó nhận thức và xứng đáng với lời dạy của Bác Hồ kính yêu, phụ nữ Việt Nam ngày càng nhận rõ vinh dự, vai trò trách nhiệm của mình, không ngừng học tập, rèn luyện phấn đấu vươn lên để nâng cao trình độ chính trị, năng lực chuyên môn và mọi mặt đời sống, để hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình. Chứng minh rằng phụ nữ Việt Nam không chỉ là người mẹ hiền đảm đang giữ gìn hạnh phúc gia đình, mà còn là những nhà khoa học, những vị lãnh đạo tài năng có những cương vị cao trong các cơ quan Đảng và Nhà nước từ cơ sở đến Trung ương, xứng đáng với sự quan tâm và tin tưởng của Bác Hồ kính yêu. Phụ nữ Việt Nam bước ra từ các cuộc chiến tranh giải phóng của dân tộc, xứng đáng được nhân dân và Nhà nước tôn vinh là những nữ anh hùng và những Bà mẹ Việt Nam Anh Hùng, được Chủ tịch Hồ Chí Minh trao tặng 8 chữ vàng “Anh hùng, bất khuất, trung hậu, đảm đang” trong đó có những Bà mẹ Việt Nam Anh Hùng họ Tạ chúng ta .
Ngày 29/8/1994, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thông qua Pháp lệnh Quy định Danh hiệu vinh dự Nhà nước “Bà mẹ Việt Nam Anh hùng”.
Ngày 10/9/1994, Chủ tịch nước Lê Đức Anh đã ký Lệnh công bố Pháp lệnh Quy định Danh hiệu vinh dự Nhà nước “Bà mẹ Việt Nam Anh hùng”.
Ngày 20/10/1994, Chính phủ ban hành Nghị định 167-CP thi hành Pháp lệnh Quy định danh hiệu vinh dự Nhà nước “Bà mẹ Việt Nam Anh hùng”.
Danh hiệu Bà mẹ Việt Nam Anh hùng là danh hiệu được Nhà nước Việt Nam phong tặng hoặc truy tặng những phụ nữ Việt Nam có nhiều cống hiến, hi sinh vì sự nghiệp giải phóng dân tộc, bảo vệ tổ quốc và làm nghĩa vụ quốc tế.
Dưới đây là những danh sách Mẹ Việt Nam Anh hùng họ Tạ mà Ban Lịch sử Họ Tạ Việt Nam sưu tầm và thống kê tuy chưa đầy đủ, nhưng phần nào cũng nói lên được những phẩm chất cao quý của phụ nữ họ Tạ Việt Nam trong thời đại Hồ Chí Minh.
1.MẸ VIỆT NAM ANH HÙNG TẠ THỊ MÈ
Sinh năm : 1900
Địa chỉ : làng An Thạnh, xã An Hải, huyện Ninh Phước, tỉnh Ninh Thuận
Truy tặng : Ngày 21 tháng 12 năm 2009
2. MẸ VIỆT NAM ANH HÙNG TẠ THỊ KIỀU
Bà Mẹ Việt Nam Anh Hùng Tạ Thị Kiều
Địa chỉ : Thôn Châu Sơn, xã Ngọc Châu, huyện Tân Yên, tỉnh Bắc Giang
Mẹ Tạ Thị Kiều ở Bắc Giang là tấm gương lao động sản xuất, làm kinh tế giỏi giai đoạn 2012 – 2017.
3. MẸ VIỆT NAM ANH HÙNG TẠ THỊ TƯ
Sinh năm : 1926, Mất 28/6/2016, thọ 90 tuổi
Địa chỉ : tỉnh Cà Mau
4. MẸ VIỆT NAM ANH HÙNG TẠ THỊ ĐẮC
Bà Mẹ Việt Nam Anh hùng Tạ Thị Đắc
Địa chỉ : thôn Vạn Thạch, xã Hoàng Vân, huyện Hiệp Hòa, tỉnh Bắc Giang
Phong tặng: năm 2014
5. MẸ VIỆT NAM ANH HÙNG TẠ THỊ HUẤN ( TƯ HIỆP )
Mẹ Việt Nam Anh hùng Tạ Thị Huấn
Sinh năm : 1920 – 2018
Địa chỉ : xã Thành Thới, huyện Mỏ Cày, tỉnh Bến Tre
6. MẸ VIỆT NAM ANH HÙNG TẠ THỊ PHẤN
Sinh năm : 1892 , mất năm : 1935
Địa chỉ : xã Minh Hoàng ( phù cừ ), huyện Phù Cừ, tỉnh Hưng Yên
Truy tặng danh hiệu: 24/10/2019
7. MẸ VIỆT NAM ANH HÙNG TẠ THỊ PHI
Địa chỉ : Khu di tích lịch sử giàn Gừa, ấp Nhơn Khánh, xã Nhơn Nghĩa, huyện Phong Điền, TP Cần Thơ
8. MẸ VIỆT NAM ANH HÙNG TẠ THỊ BÀI
Mẹ Việt Nam Anh hùng Tạ Thị Bài
Địa chỉ : phường Vĩnh Ngươn, Tp Châu Đốc, tỉnh An Giang
9. MẸ VIỆT NAM ANH HÙNG TẠ THỊ CẦN
Mẹ Việt Nam Anh hùng Tạ Thị Cần
Địa chỉ : thôn Côi Hạ, xã Phạm Trấn, huyện Gia Lộc, tỉnh Hải Dương
10. MẸ VIỆT NAM ANH HÙNG TẠ THỊ KIỂU
Mẹ Việt Nam Anh hùng Tạ Thị Kiểu
Địa chỉ :xã Tân An Hội, huyện Măng Thít, tỉnh Vĩnh Long
11. MẸ VIỆT NAM ANH HÙNG TẠ THỊ KY
Mẹ Việt Nam Anh hùng Tạ Thị Ky lúc 90 ( 2020 )
Sinh năm : 1930
Địa chỉ : xã Vĩnh Hòa Hưng Nam, huyện Gò Quao, tỉnh Kiên Giang
12. MẸ VIỆT NAM ANH HÙNG TẠ THỊ PHÚN
Mẹ Việt Nam Anh hùng Tạ Thị Phún
Địa chỉ : huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị
Phong tặng : 24/7/2020
13. MẸ VIỆT NAM ANH HÙNG TẠ THỊ RỒI
Địa chỉ : ấp 5, xã Phú Lợi, huyện Định Quán, tỉnh Đồng Nai
14. MẸ VIỆT NAM ANH HÙNG TẠ THỊ LÀI
Sinh năm : 1912
Địa chỉ : xã Long Tiên, huyện Cai Lậy, tỉnh Tiền Giang
15. MẸ VIỆT NAM ANH HÙNG TẠ THỊ THẠNH
Sinh năm : 1925
Địa chỉ : ấp Đông, xã Đông Hòa, huyện Dĩ An, tỉnh Bình Dương Phong tặng : 17/12/1994
16. MẸ VIỆT NAM ANH HÙNG TẠ THỊ SẰN
Mẹ Việt Nam Anh hùng Tạ Thị Sằn
Sinh năm : 1915
Địa chỉ : thôn Đồi Sen, xã Bình Yên, huyện Thạch Thất, TP Hà Nội .
17. MẸ VIỆT NAM ANH HÙNG TẠ THỊ CA
Sinh năm : 1919
Địa chỉ : thôn Phương Thông, xã Phương Chiểu, thành phố Hưng Yên
18. MẸ VIỆT NAM ANH HÙNG TẠ THỊ ÀO
Thôn Đại Định, Tam Hưng , Thanh Oai, thành phố Hà Nội
Tạ Ngọc Nam – BLSHTVN sưu tầm và biên soạn 27/7/2021
P/S : Rất mong được sự đóng góp ý kiến của bà con họ Tạ cả nước để Ban Lịch sử Họ Tạ Việt Nam ngày càng hoàn thiện. Thư gủi về qua địa chỉ email : banlichsuhotavietnam@gmail.com